Fernando Pessoa(1888-1935) ishte një shkrimtar dhe poet portugez. Cilësohet si një prej letrarëve më me ndikim të shekullit të njëzet dhe një prej poetëve më të mëdhenj në gjuhën portugeze. 

Nuk jam asgjë.

Kurrë s’do të jem asgjë.

As nuk mund të dua të jem diçka.

Megjithatë, në mua mbart ëndrrat e tërë botës.

Dritare të dhomës sime,

Dhomë e një në një milionta në botë që askush se njeh

(Dhe çfarë do të njihnin, nëse do e njihnin?),

Ju hapeni ndaj misterit të rrugës përshkruar përherë nga njerëzit,

Një rrugë e mbyllur ndaj shumë mendimeve,

Reale, pamundësisht reale, e sigurt, panjohësisht e sigurt,

Me misterin e gjërave nën çdo gurë dhe qenie,

Me vdekjen që shpërndarën lagështi në mure dhe flokë të bardha në kokë,

Me Fatin që shtyn karrocën e gjithçkaje ndër rrugën e asgjëje.

Sot jam i mposhtur, sikur ta njihja të vërtetën.

Sot jam i kthjellët, sikur t’i jem qasur vdekjes,

Dhe të mos kisha më asnjë vëllazëri me gjërat

Përveç një lamtumire, kthyer këtë shtëpi dhe këtë anë rruge

Në vargun e vagonëve të një treni, dhe një nisje që buçet

Nga brenda kokës sime,

Dhe një shtriqje nervash dhe një kërcitje kockash në ikje.

Sot jam si i ndërkryer, si ai që mendoi, rroki dhe humbi.

Sot jam i çarë më dysh mes besnikërisë që i detyrohem 

Duhantores kundruall, si diçka reale së jashtmi,

Dhe ndjesinë se e gjitha është një ëndërr, si diçka reale në mua. 

Kam dështuar në gjithçka. 

Meqë qëllim s’pata, ndoshta e gjitha qenkëra asgjë.

Mësimin që më dhanë,

E lashë pas krahëve duke ja mbathur nga dera e pasme.

Shkova në fshat me plot qëllime të mëdha,

Vetëm për të gjetur bar dhe pemë,

Dhe kur kishte njerëz, ata ishin si gjithë të tjerët.

Largohem nga dritarja, ulem në karrige. Për çfarë duhet të mendoj?

Nga ta di seç do të jem, unë që s’di se kush jam?

Të jem ai që mendoj? Por unë mendoj se jam kaq shumë gjëra!

Dhe shumë mendojnë të jenë e njëjta gjë, vetëm se nuk mund të jenë kaq shumë!

Gjeni? Në këtë moment

Qindra mijëra tru pandehin ëndrrueshëm se janë gjeni si unë,

Kushedi nëse historia do të mbaj mend qoftë edhe një prej tyre.

S’do të ngel veç plehu i shumë fitoreve të ardhshme.

Jo, nuk besoj në vete.

Në çdo çmendinë ka të marrë të bindur për të gjitha!

Unë, i bindur për asgjë, jam më shumë a më pak i saktë se ata?

Jo, as në vete ...

Në sa papafingo dhe jo- papafingo të botës

Janë duke ëndërruar gjeni-për-veten?

Sa aspirata të epërme, të fisme dhe të ndritura-

Po, vërtetë të epërme, të fisme dhe të ndritura-,

Dhe kushedi, ndoshta e të mundshme,

Nuk do ta shohin kurrë dritën e diellit a të dëgjohen?

Bota u takon atyre që kanë lindur për të ngadhënjyer mbi të,

Jo nga ata që ëndërrojnë ngadhënjimin, edhe pse munden.

Kam ëndërruar më shumë se ç’ka bërë Napoleoni.

Kam shtrënguar në kraharorin tim hipotetik më shumë njerëzim sesa vet Krishti.

Kam bërë fshehurazi më shumë filozofi se ç’arriti të shkruaj çdo Kant.

E megjithatë jam, dhe ndoshta gjithmonë do të jem, njeriu në papafingo,

Edhe pse nuk jetoj në një të tillë;

Do të jem gjithmonë ai që nuk kishte lindur për këtë;

Do të jem thjesht një me cilësi; 

Do të jem gjithmonë ai që pret të hapet dera në një mur pa derë,

Që këndoj himnin e Pafundësisë në një kotec,

Që dëgjoj zërin e Zotit në një pus të mbuluar.

Të besoj në vete? Jo, nuk dua, në asgjë.

Lë Natyrën të derdh në kokën time që digjet

Diellin i saj, shiun i saj, erën që më shpupurit flokët,

Dhe lërë gjithë ç’të pasoj, nëse do apo duhet, në mos fare.

Skllevër zemre të yjeve,

Ne kemi ngadhënjyer mbi botën pa u ngritur nga shtrati,

Por ne jemi zgjuar dhe ajo e errët,

Ne ngrihemi dhe ajo e huaj,

Dalim në rrugë dhe ja tek është e tërë toka,

Plus sistemi diellor, Rruga e Qumështit dhe e Pafundmja.

(Ha çokollata, vogëlushe;

Ha çokollata!

Shiko, nuk ka metafizikë në tokë veç çokollatë.

Shiko, të gjitha fetë në botës mund të na mësojnë më shumë se një ëmbëltore.

Ha, vogëlushe e pistë, ha!

Eh, sikur të mundja të haja çokollata aq lehtësisht sa ti!

Por kur unë mendoj dhe, duke hequr mbështjellësen e argjendtë, që është prej kallaj,

Dhe e hedh përdhe, ashtu siç kam hedhur tutje vet jetën time.)

Por të paktën mbetet hidhërimi i asaj që kurrë s’do jem,

Kaligrafia e shpejtë e këtyre vargjeve,

Një portik i thyer për te e Pamundura.

Dhe të paktën i fal vetes një përçmim sy-tharë-

I fisëm të paktën në gjestin madhështor me të cilin flak

Rrobat e qelbura që jam unë vet, pa listë, në rrjedhën e gjërave,

Dhe mbetem në shtëpi pa këmishë.

(Ti që ngushëllon, se nuk ekziston dhe ndaj e ngushëllon,

Qoftë perëndeshë greke, zënë si statujë e gjallë,

Ose patricë romake, pamundshëm e fisme dhe fatale,

Ose princeshë e rapsodësh, kaq e butë dhe me ngjyra,

Ose markeze e shekullit tetëmbëdhjetë, kaq e zhveshur dhe e largët,

Ose koketë e famshme e kohërave të etërve tanë,

Ose moderne çfarëdo-meqë s’mund ta imagjinojë se ç’është-

Të gjitha, çfarëdo të jeni, nëse frymëzoni, bëjeni!

Zemra ime është një kovë e zbrazur.

Si ata që thërrasin shpirtra, unë thërras,

Veten dhe asgjë nuk gjej.

Shkoj tek dritarja dhe shoh rrugën me qetësi absolute.

Shoh shitoret, shoh tortuaret, shoh makinat që kalojnë.

Shoh qenie të gjalla të veshur mirë që ndeshen.

Shoh qentë gjithashtu, po ashtu të gjallë,

Dhe të gjitha këto rëndojnë në mua si një dënim me mërgim,

Dhe të gjitha këto janë të huaja për mua, ashtu si çdo gjë tjetër.)

Kam jetuar, kam studiuar, kam dashuruar, madje edhe kam besuar,

Dhe tani s’ka lypsar që s’ja kam zilinë vetëm se nuk është unë.

Në secilin shikoj leckat, plagët dhe gënjeshtrat,

Dhe mendoj: ndoshta kurrë s’ke jetuar, as studiuar, as dashuruar, as besuar

(Sepse realiteti mund të krijohet pa bërë asgjë prek këtyre);

Ndoshta ekzistova, si hardhucës që i presin bishtin

Dhe që është tejpërtej një bisht që dridhet.

Bëra me veten atë që nuk dija,

Dhe çfarë mund të isha bërë, nuk u bëra.

Dominoja që vesha ishte i gabuar.

Më njohën për atë që nuk isha; unë nuk i kundërshtova, kështu humba veten.

Kur u përpoqa të heq maskën,

Ngeci në fytyrën time.

Kur e hoqa e u pash në pasqyrë,

Isha plakur.

Isha i dehur dhe nuk dija të vishja dominonë që sa kisha hequr.

Kështu që hodha tutje maskën dhe fjeta në zhveshtore

Si një qen toleruar nga të zotët

Ngase është i padëmshëm,

Dhe e shkruaj këtë histori për të treguar që jam sublim.

Esenca melodike e vargjeve të mia të padobishme,

Eh vetëm të gjeja diçka bërë nga unë,

Dhe jo të ngulesha përgjithmonë tek Duhantorja përball,

Shkelur ndërgjegjen se ekzistoj,

Si një qilim ku një i dehur shket

Ose një tapet dere vjedhur nga evgjitët po që s’vlen një qindarkë. 

Por i zoti i Duhantores doli në derë dhe qëndron aty.

Unë e shoh me parehatinë e kokës përthyer keqazi,

Dhe me parehatinë e shpirtin që zor se shquan.

Ai do të vdes dhe po ashtu e unë.

Ai do të lërë tabelën, unë vargjet.

Pas një farë kohe tabela e tij do të zhduket, vargjet e mia po ashtu.

Më vonë edhe rruga ku tabela varet do të vdes,

Po ashtu edhe gjuha me të cilën vargjet e mia u shkruan.

Do të vdes edhe planeti rrotulluese ku gjithë këto ndodhën,

Në satelitë të tjerë të sistemeve të tjerë, diçka si njerëzit

Do të vazhdojnë të krijojnë diçka si vargje dhe të jetojnë nën gjëra të ngjashme si tabelat,

Gjithmonë një gjë kundër një tjetre,

Gjithmonë diçka e kotë po aq sa tjetra,

Gjithmonë e pamundura aq budallaqe sa realja,

Gjithmonë misteri i thellë e i sigurt sa gjumi i misterit së sipërfaqes,

Gjithmonë kjo gjë apo ajo gjë, ose as kjo as ajo.

Por një njeri ka hyri në Duhantore (të blej duhan?)

Dhe realiteti më godet befas.

Ringrihem, plotë energji, i bindur, njerëzor,

Për të shkruar këto vargje, që thonë të kundërtën. 

Ndez një cigare duke menduar t’i shkruaj,

Nga cigarja çlirohem nga gjithë mendimet.

Ndjek tymin si një rrugëz të vetën,

Dhe shijoj një çast të ndjeshëm dhe kompetent,

Çlirimin nga gjithë spekulimet

Dhe vetëdijen se metafizika vjen prej gjithfarë lloj ndjenjash.

Pastaj zhytem në ndenjëse

Dhe vazhdoj të tymos.

Aq sa Fati të ma lejoj, do të tymos.

(Në u martofsha me të bijën e rrobalarëses sime,

do të jem i lumtur.)

Duke menduar këto, ngrihem prej ndenjëses. Shkoj te dritarja.

Njeriu del nga Duhantorja( duke futur kusurin në xhepin e pantallonave?).

Ah, e njoh: është Estevesi pa mentafizik.

(I zoti Duhantores del te dera.)

Si për instikt hyjnor, Estevesi kthehet e me sheh.

Më përshëndet, unë ja kthej, Mirupafshim Esteves! Dhe universi

Ringrihet për mua pa shpresa apo ideale, Dhe i zoti i Duhantores buzëqeshi.

Shqip: Evi Xhaja